Program Czyste Powietrze przeszedł metamorfozę, dzięki której wsparcie trafia do osób najbardziej potrzebujących, a zasady przyznawania dotacji są bardziej przejrzyste i sprawiedliwe. Kto zyskuje? Program szczególnie wspiera gospodarstwa domowe o niższych dochodach, umożliwiając im uzyskanie nawet 100% dofinansowania na termomodernizację.

Więcej porządku, mniej uznaniowości

Rządowy program wsparcia dla właścicieli domów jednorodzinnych doczekał się uszczelnienia. Chodzi przede wszystkim o to, by realne wsparcie trafiało tam, gdzie jest najbardziej potrzebne i przyniesie realny efekt w postaci usunięcia smogu – a nie do tych, którzy potrafią najskuteczniej ominąć luki w systemie.

W nowej wersji Czystego Powietrza kluczowy jest audyt energetyczny – bez niego nie sposób ruszyć z miejsca. Audyt pokazuje, które elementy domu trzeba zmodernizować w pierwszej kolejności i jak to zrobić, by inwestycja miała sens ekonomiczny i ekologiczny. W zamian za to – w przypadku najuboższych – można liczyć nawet na 100 proc. bezzwrotnego wsparcia kosztów kwalifikowanych netto (bez VAT) i może to być nawet 170 100 zł w przypadku gruntowej pompy ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej i przy początkowym zapotrzebowaniu na energię powyżej 140 kWh/m2/rok. Warunek? Niskie dochody i pełen zakres prac: od ocieplenia po wymianę źródła ciepła.

Na co konkretnie można dostać pieniądze?

Lista możliwych działań jest szeroka. Dofinansowanie obejmuje m.in.:

• wymianę starego nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe (węglowego, na drewno) na nowoczesne źródło ciepła – np. pompę ciepła, kocioł na pellet albo zgazowujący drewno kawałkowe,
• modernizację instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej,
• docieplenie domu – ścian, stropów, stropodachu, dachu, podłogi na gruncie itp.
• wymianę okien i drzwi zewnętrznych/ bram garażowych na bardziej energooszczędne,
• montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji),
• obowiązkową ocenę stanu energetycznego domu (audyt energetyczny przed złożeniem wniosku o dofinansowanie i świadectwo charakterystyki energetycznej po realizacji przedsięwzięcia).
• dokumentację projektową.

Lista ZUM – co wolno kupić?

Nowe źródło ciepła musi być zgodne z aktualnymi wymogami programu i może to być np. pompa ciepła, kocioł zgazowujący drewno, kocioł na pellet z działającej w ramach programu Czyste Powietrze tzw. Listy ZUM (zielonych urządzeń i materiałów: https://lista-zum.ios.edu.pl/). Lista ZUM to pomoc w wyborze urządzeń i materiałów kwalifikujących się do dofinansowania i jednocześnie sposób na ograniczenie fikcyjnych lub nieskutecznych instalacji, a także pewność, że pieniądze trafiają na technologie z odpowiednimi parametrami.

Nowe zasady, stare cele

Czyste Powietrze ma być bardziej efektywne, bardziej uczciwe i dostępne. Czy nowe zasady to przełom? O tym przekonamy się za kilka lat. Ale faktem jest, że dziś program jest bardziej przejrzysty niż kiedykolwiek wcześniej – a dla tych, którzy naprawdę chcą coś zmienić w swoim domu i portfelu, to dobra wiadomość.

Jak to działa w praktyce? Przykład z życia

Pani Maria jest emerytką, mieszka samotnie w niewielkim domu jednorodzinnym z lat 70., odziedziczonym po rodzicach. Ogrzewa go wciąż starym piecem węglowym, a przez nieszczelne okna zimą ucieka ciepło. Jej jedynym źródłem dochodu jest emerytura w wysokości niespełna 1800 zł. Do tej pory modernizacja budynku wydawała się poza jej zasięgiem.

Teraz to się zmienia. W nowej wersji programu Czyste Powietrze pani Maria może liczyć na najwyższy poziom dofinansowania. Wystarczy, że przejdzie przez obowiązkowy audyt energetyczny, który wskaże, jakie prace wykonać: docieplenie ścian i dachu, wymianę okien, montaż np. pompy ciepła.

Dla osób takich jak pani Maria to szansa na realną poprawę komfortu życia, niższe rachunki i bezpieczne ogrzewanie – bez ryzyka zatrucia czadem czy zanieczyszczania powietrza.

Po przeprowadzeniu audytu energetycznego beneficjent programu Czyste Powietrze ma w ręku konkretną mapę działań. Dokument pokazuje, co w domu warto zmodernizować, w jakiej kolejności i jakie przyniesie to oszczędności. To nie tylko wymóg formalny, ale realna pomoc w zaplanowaniu inwestycji.

Co dzieje się krok po kroku po audycie:

1. Otrzymujesz dokument podsumowujący audyt. Znajdują się w nim informacje dotyczące m.in.:

• stanu energetycznego budynku/lokalu przed realizacją przedsięwzięcia,
• optymalnego zakresu prac, czyli najlepszego rozwiązania dla Twojego budynku, w tym np.: konieczności docieplenia przegród (ścian, dachu, stropu, podłogi),
• konieczności wymiany okien i drzwi,
• rodzaju źródła ogrzewania oraz konieczności modernizacji systemu ogrzewania, który będzie najbardziej efektywny,
• możliwości zastosowania OZE (np. kolektorów słonecznych do cwu)
• spodziewanego stanu energetycznego budynku/lokalu po realizacji przedsięwzięcia.

2. Na podstawie tego dokumentu zlecasz zakres prac:

• Przemyśl wybór wykonawcy – stawiaj na jakość i doświadczenie.

3. Sprawdzasz urządzenia na liście ZUM

• Pamiętaj, że na liście ZUM znajdują się wszystkie urządzenia i materiały zgodne z warunkami technicznymi programu. Lista ZUM jest obowiązkowa przy wyborze pompy ciepła czy kotła na biomasę jako nowego źródła ciepła.

4. Składasz wniosek o dofinansowanie

• We wniosku trzeba wskazać m.in.: zakres planowanych prac i standard energetyczny budynku przed i po realizacji przedsięwzięcia (na podstawie dokumentu podsumowującego audyt energetyczny),

5. Po akceptacji wniosku – realizujesz inwestycję. W zależności od wybranej ścieżki na etapie składania wniosku, możesz:

• najpierw sfinansować całość samodzielnie i ubiegać się o refundację, albo
• skorzystać z opcji prefinansowania – czyli zaliczki na poczet inwestycji, co szczególnie pomaga osobom o niskich dochodach (sprawdź w dokumentacji programowej lub w swojej gminie – w punkcie konsultacyjno-informacyjnym programu Czyste Powietrze – czy kwalifikujesz się do prefinansowania. Jeśli tak, to przysługuje Ci obowiązkowa i bezpłatna współpraca z operatorem, który będzie twoim opiekunem w całym procesie inwestycyjnym).

6. Po zakończeniu prac – rozliczenie

• Trzeba przedstawić faktury i dokumenty potwierdzające realizację modernizacji zgodnie z audytem i wnioskiem, w tym obowiązkowe świadectwo charakterystyki energetycznej, które potwierdzi osiągnięcie zakładanych efektów energetycznych i ekologicznych. Dopiero wtedy następuje wypłata środków.

Więcej informacji o programie, w tym lista ZUM dostępne są na stronie: czystepowietrze.gov.pl. Tam znajdziesz też szczegółowy poradnik dla beneficjenta (zakładka: Weź dofinansowanie / Podręcznik programu).

Artykuł sponsorowany