Komisja Europejska rekomenduje, by nie przedłużać pobierania nadzwyczajnych zysków od spółek energetycznych. Rozwiązania takie wprowadziło wiele państw członkowskich UE w odpowiedzi na kryzys energetyczny i wynikające z niego drastyczne skoki cen energii. Bruksela rekomenduje, by mechanizmy stabilizujące wygasić w czerwcu 2023 r.

Sprawozdanie KE z takim zaleceniem trafiło już do Rady Unii Europejskiej oraz parlamentu. Jeżeli na tej podstawie powstaną regulacje, to polskie przepisy mogą stać się niezgodne z prawem UE – twierdzą prawnicy z DLA Piper.

Przeczytaj też: Po ile w Polsce jest prąd, czyli cena cenie nierówna

Polska wdrożyła unijne rozporządzenie wprowadzając system ochrony odbiorców energii elektrycznej. To tzw. tarcza solidarnościowa, zgodnie z którą zamrożono ceny prądu dla gospodarstw domowych, samorządów oraz małych i średnich firm. Finansowanie tego mechanizmu zapewniają wytwórcy energii i spółki obrotu, wpłacając pieniądze do Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny (zgodnie z ustawą kwoty te, nazywane odpisem, wyliczane są jako nadmiarowe zyski). Z funduszu wypłacane są natomiast rekompensaty dla sprzedawców prądu. W ten sposób pokrywana jest różnica między zamrożonymi cenami energii elektrycznej, a tymi na rynku. Jeśli spółki nie wnoszą opłat do funduszu, grożą im kary od Urzędu Regulacji Energetyki.

Jak wykazuje Krzysztof Kycia z DLA Piper, jeśli rzeczywiście od końca czerwca nie będzie można pobierać od spółek nadzwyczajnych zysków, konieczne będzie znowelizowanie krajowych przepisów. W Polsce obowiązek przekazywania odpisu dotyczy bowiem okresu od 1 grudnia 2022 r. do końca 2023 r.

– W świetle stanowczego stanowiska Komisji Europejskiej spółki stają aktualnie przed dylematem, czy zaprzestać zapłaty tzw. odpisu, ryzykując potencjalny spór z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki i ewentualne sankcje, czy też kontynuować wpłaty, a następnie dochodzić ich zwrotu od Skarbu Państwa w postępowaniu sądowym – mówi Kycia, cytowany w komunikacie.

Pojawia się też pytanie, jak ewentualnie finansować zamrożenie cen w kraju przez kolejne miesiące. Kwoty na ten cel liczone są w miliardach złotych. Tylko w pierwszym kwartale 2023 r. odpis na fundusz w przypadku PGE wyniósł 2,32 mld zł. Do końca roku grupa ma przekazać do 10 mld zł.

Przeczytaj też: Nowe perspektywy dla energetyki wiatrowej w Polsce

W tym samym czasie w Sejmie prowadzone są prace nad kolejną nowelizacją ustawy ograniczającej ceny energii elektrycznej. Nie dotyczą jednak opisywanych kwestii, a tego, by uszczelnić system poboru odpisu i zwiększyć wpływy do funduszu od wytwórców OZE. Pisaliśmy o tym pod koniec maja.